doğu roma mirasını alan havarisel kilise. aslında fatih sultan mehmet tarafından feshedilip tekrar kurulmuştur ama bu çok dile getirilmez. bir de "ortodoks" terimi de epey yeni bir terimdir aslında. bu kilise de, roma katolik kilisesi gibi, kendisine "roma kilisesi" demekteydi.
katolik kilisesi mensubu olan ülkeler osmanlı imparatorluğu ile sürekli savaş halinde olduğundan (fransa hariç), osmanlı'da katolikler pek sevilmemiştir. bu sebeple rum ortodoks kilisesi osmanlı'dan destek görmüştür. ama zaman içinde artan milliyetçilik sebebiyle rum ortodoks kilisesi de osmanlı yönetimi ile ters düşmüştür. bu sebeple de osmanlı'nın son dönemlerinde rum ortodokslar da pek sevilmemeye başlanmıştır.
rus ortodoks kilisesi'nin ortodoksların hamisi haline gelmesiyle rum ortodoks kilisesi'in de pek bir önemi kalmamıştır ortodoks komünitesi içerisinde. mesela eskiden fener'deki rum patriği, papa gibi hürmet görürmüş. rus edebiyatında bunun izleri mevcut. zaten günümüzde de ortodokslar 87867867868 halde olduğundan, yine en güçlü ortodoks kilisesi rus ortodoks kilisesi oldu.
