verilen bir temanın ilk önce dominant tonalitesinden cevap verilerek, cevap verildikten sonra da karşı ezgisiyle (kontrmelodi) çok seslendirilmesi ardından paralel tonaliteye doğru modülasyon yaparak ilerlemesiyle oluşturulan müzik formu. yani özet olarak bir kanon yapıp bu kanonu modüle ederek geliştirip tekrar başa döndüğünüz (rondo) müzik besteleridir.
füg bestelemek, bir bestecinin veya müzisyenin tonik armoni açıdan ulaşabileceği en tepe noktadır. hele hele bir de doğaçlama füg yapıyorsa, isterse toplanıp allah bile diyebiliriz.*
tamam caz doğaçlamacıları da hayvan gibi doğaçlama yapıyorlar. ama füg ciddi anlamda ayrı bir boyut.
bir de füg, "sanat için sanat" denilen kavramın ta kendisidir. oturup bir fügü dinlemeniz, armoniyi takip edemiyorsanız, size anlamsız gelebilir. bu sebepten ötürü olsa gerek johann sebastian bach'tan sonra dönüp bakan pek olmamıştır. çünkü artık devir değişmekte, e tabi çelik de değişecek haliyle. yavaş yavaş sanatta toplumculuğa kayış başlamış ve bach gibi ağır toplar sadece büyük bestecilerin/müzisyenlerin dinlediği büyük besteciler/müzisyenler haline gelmiştir.
ihtiyar bach zaten füg sanatının zirve noktası. ama bach'ın da zirve noktası şudur zannımca. beni de bach hayranı haline getiren bestedir. bestenin ortaya çıkışını doğu alman televziyonunun bach dizisinde izleyebilirsiniz. ama youtube'a da koymuş birileri sağolsun:
gödel, escher, bach kitabının konusu, derdi ve çekirdeği olan müzik üretme tekniği (tanıma bak, toparlan). kitap da biraz füg gibi yazılmıştır.
bunda 1-2 temayı alırsın, beste boyunca döndüre döndüre, tepe tepe kullanırsın. arada ters yazarsın, araara birbirinin içine sokarsın. bilimkurgu gibi birşey olur. sonra açılış anahtarına döner.
ben kitaptan ve dinlediğimden bu kadarını anladım. ilmini almış arkadaş varsa toparlasın.