gnostiklerin kullandığı incil versiyonu. suriye'de yazıldığı düşünülüyor. yazarlığı, şüpheci lakaplı havari tomas'a atfedilse de, akademik çevrelerde bu pek kabul görmüyor. kimin yazdığı belirsiz bir incil. ama kilise babaları bu incili gnostiklerin ve maniheistlerin* kullandığını söylemişler.
diğer inciller mesih'in biyografisi şeklindeyken, bu incil'de daha çok mesih'in sözlerine odaklanılmış. zaten şiir gibi yazılmış. ben daha çok incil üzerinde çalışan birinin "yazayım bunu, güzel söz" şeklinde bir derleme yaptığı havasını aldım bu incilden.
birileri "belki gerçek incil buydu?" diye gelmeden hemen bu konuya da açıklık getireyim. hevesiniz kursağınızda kalacak belki ama mesih'in sözleri diğer incillerden pek farklı değil. yine kutsal ruh'a ve baba'ya, dolayısıyla üçlü birliğe atıf var. yani yazan kişi maniheist veya gnostik olsa bile, üçlü birlik gerçeğini yok edememiş.
peki diğer incillerden farklı değilse, bu incilin reddine sebep olanlar neler?
mesih hristiyan olanlara gizli bir bilgi verileceğini söylemiş ki diğer incillerde bundan bahsedilmiyor. buradan bu incilin ezoterik bir öğretiye işaret ettiğini anlayabiliriz. yani demek ki hristiyan öğretilerini kabul eden ama ezoterik bir gruba ait bu incil.
