bu seride kieslowski, on emir'i konu alıyor. ilk bölüm de ilk buyruk olan "Tanrın YHVH'den başka ilah(lar)ın olmayacak." konulu.
ana karakterler olan baba-oğul, kendilerine aslında yhvh'den başka bir tanrı seçmişler. bu da "bilim". baba krzysztof her şeyin bilim yoluyla çözülebileceğine inanan birisi. bu sebeple de, 100 metre ötedeki kilise kendisinin pek de umrunda değil. oğul pawel de önce babasını sonra da bilimi ilah edinmiş. yani aslında şimdilik, hayatında yer alan en büyük idol baba krzystof.
yazması zor olan bu krzysztof ismi de ingilizce "christopher"ın lehçesi aslında. bu da "mesih'i omzunda taşıyan" gibi bir anlama geliyor. pawel de pavlus'un lehçesi.
aslında baba, ismiyle müsemma bir karakter değil. ama oğul pawel, babasının dininin bir elçisi gibi görünüyor. babasının inancını bir sonraki kuşağa taşıyacak olan kişi pawel'ın ta kendisi. bu sebeple pawel'ın babasının öğretisini iyi bir ekild öğrenmesi gerekiyor ki babasının inancını gelecek nesillere taşıyabilsin. bu sebeple de babası pawel'ın üzerine titriyor.
bir de kimsenin umursamadığı, bölüm boyunca ateş başında oturan bir abimiz var. internette bazı yorumcuların dikkatinden kaçmamış bu abi. hatta karakterlerin yüzleşmek zorunda kaldıkları olayın sorumlusunun bizzat bu abi olduğu ama krzysztof'un bu abiyi önemsemediği için o olayla yüzleşmek zorunda kaldığına dair yorumlar yapılmış. bence haklılar.
aslında buram buram yahudilik-hristiyanlık propagandası kokan bir bölüm. zaten ekşiciler de bu sebeple beğenmemiş. çünkü ateist değilseniz ve dine saldırmıyorsanız elit kesim (!) türkiye'de sizi sevmez. sanatçı olmanız için önce dine saldırmanız, her türlü ahlaki öğretiyi ayaklar altına almanız gerekiyor ki takdir görün. bunun sebepleri de belli az çok, ama yazmak istemiyorum buraya.
benim bu filmden anladığı şu:
insan, her şey muktedir olduğunu zannediyor. bu sebeple de tanrı'yı önemsemiyor. ama "abi ne tanrısı yhaa..." diyen insanların da aslında taptıkları ilahlar var. bu pawel için babası, krzysztof için bilim, 3-5 saniye görünen ve muhtemelen politikacı olan adam için koltuğu birer ilah aslında.
bu sebeple tanrı'nın bize aslında birer lütuf olarak verdiği hayatlarımızı başka ilahlar peşinde koşarak harcıyoruz. üstüne, bu ilahların bize fayda verdiğini gördüğümüzde de bize bu hayatı veren hangi tanrı'ysa ona isyan ediyoruz, sanki onun suçuymuş gibi. hani aslında yhvh'ye ihtiyacımız yoktu? hani hayatlarımızı biz daha iyi yönetiyorduk? o halde neden yhvh'ye isyan ediyoruz? neden günah keçisi yapmaya çalışıyoruz onu?
ne kadar rasyonel hareket etmeye çalışsak da, aslında bu kadar da gerizekalıyız. neticede insanız, gücümüz bir yere kadar yetiyor. kadir-i mutlak değiliz.
bu sebeple, bence, hristiyanlık ve yahudilik hakındaki en güzel filmlerden birisi olmuş bence. tıpkı yahudi-hristiyan kutsal metinleri katman katman bir film/dizi bölümü.
