Karşılıklı sınırlarında bütün pasaportları ve diğer bütün sınır kontrollerini resmen kaldıran Avrupa ülkelerinden oluşan bir bölge.
Avrupa Birliği'nin özgürlük, güvenlik ve adalet politikalarının bir unsuru olarak çoğunlukla uluslararası seyahat amaçlı ortak bir vize politikası altında tek bir yetki alanı olarak işlev görür. Bölge, ismini her ikisi de Lüksemburg ülkesinin "Schengen" isimli köyünde imzalanan 1985 Schengen Anlaşması'ndan (Schengen Agreement) ve 1990 Schengen Sözleşmesi'nden (Schengen Convention) alır.
Schengen Bölgesi'nin bir parçası olmayan 5 Avrupa Birliği üyesinden 3'ü (Bulgaristan, Kıbrıs ve Romanya) yasal olarak gelecekte bölgeye katılmak zorundadır. Avrupa Serbest Ticaret Birliğinin (1) 4 üyesi İzlanda, Lihtenştayn, Norveç ve İsviçre; Avrupa Birliği üyesi değildir ancak Schengen Anlaşması ile bağlantılı olarak anlaşmalar imzalamıştır. Ayrıca Avrupa'da bulunan 3 mikro devlet Monako, San Marino ve Vatikan, komşu ülkeleriyle yolcu trafiğine açık sınırlar sağlar, bu nedenle bu ülkelere aktarmasız seyahat etmenin pratikte imkânsız olduğu için Schengen Bölgesi'nin fiilî üyeleri olarak kabul edilir.
Schengen Bölgesi 423 milyondan fazla nüfusluk ve 4 milyon 368 bin 693 kilometrekarelik bir bölgedir. Her gün yaklaşık 1,7 milyon insan bir iç Avrupa sınırından işe gidip gelmekte ve bazı bölgelerde bu insanlar iş gücünün 1/3'ünü oluşturmakta. Schengen Bölgesi'ne dâhil olan ülkeler, Schengen Bölgesi'ne dâhil olmayan ülkelerle sınır kontrollerini güçlendirmiştir.
***
Mevcut üyeleri: Avusturya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İzlanda, İtalya, Letonya, Lihtenştayn, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç, İsviçre. Bununla birlikte Hırvatistan da 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren Schengen Bölgesi üyesi olacaktır (bkz: hırvatistan/#9747).
Schengen Bölgesi haritası: i.ibb.co/... (Mavi renk: Schengen Bölgesi üyeleri. Turkuaz renk: fiilen Schengen Bölgesi üyesi kabul edilenler. Turuncu renk: anlaşma ile gelecekte Schengen Bölgesi'ne katılmayı taahhüt eden, Avrupa Birliği üyeleri).
▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬
Dipnotlar:
1) İzlanda, Lihtenştayn, Norveç ve İsviçre olmak üzere 4 Avrupa ülkesinden oluşan bölgesel bir ticaret örgütü ve serbest ticaret bölgesi.