bir alman sorunsalı olan romantizm ile adı konan akımlardan. ilk olarak schlegel kardeşlerden karl wilhelm friedrich schlegel tarafından dile getirilmiştir. ama tabii tarihselci hristiyan teolojisi çok daha önceye (martin luther gibi reformistler mesela) dayanır.
tarihselci teolojiye göre yahudi-hristiyan kutsal metinlerinde yer alan peygamberlik sözleri sadece söylendiği dönemi kapsamaz. günümüz için de geçerlidir. mesela daniel'in babil için söyledikleri, günümüzde babil yerine geçen bir ülke için de geçerlidir.
mesela protestanlardaki papa düşmanlığının altında yatanlardan birisi de babil=vatikan şeklindeki sığ görüştür. sözde yeni babil aslında vatikan olmuş, papa da babil fahişesi. hatta protestanlar bu sebeple "papalığın sonu gelince dünya cennet olacak" diye düşünürler.
türkiye'deki ilahiyatçılar da evanjelistlerden çok etkilendikleri için "canım ha hristiyan, ha müslüman ne fark edecek?" deyip tarihselciliği kuran'a uygulamaya çalışmaktalar.
katolik kilisesi de, özellikle cizvitler, son dönemlerde protestanlarla çok flörtöz biçimde hareket ettiği için katolik teolojisi de yakında tarihselciliğe dümen kırar gibi bir his var içimde. yani ileride "protestanlara göre biz şeytanmışız. o sebeple kapıyoruz kiliseyi." diyen bir papa olması şaşılacak şey olmaz gibi. ama tabii belli de olmaz. yeniden bir panzer papa çıkıp "ne yaptınız lan güzelim kiliseye" deyip ortalığı tarumar edebilir ki umarım öyle olur.*
