new orleans çıkışlı etnik bir müzik türüyken, zaman içinde abd'nin sanat müziğine evrilmiş olan müzik türü. aslında antonin dvorak da zaten bu tarz müziğin abd'nin sanat müziği olacağını söylemiştir zamanında.
avrupa'nın sanat müziğinden farklı olarak, cazda kağıda bağlı kalınmaz. yer yer doğaçlamalar yapılır. ama şarkının temposu ve armonisi korunur. yani "ali ata bak" cümlesini söylediğiniz süre içerisinde "aoouuiiiyyyliiyyy ağğuuouğtaaa baak" demek gibi bir şey bu. bundan dolayı da karmaşık ve kaotik görünür.
tabii zaman içerisinde bazı cazcılar sıfır kağıt kullanmaya başlamışlardır. yani müzisyenler toplanmakta birisi ortaya bir motif atmakta ve bu motif üzerine doğaçlamalar yapılmaktadır.
her iki klasik caz türünde de görüleceği üzere, caz yapabilmek için müziğin dil bilgisini bilmeniz gerekir. cazı zor yapan da budur. tabii caz kültürü içerisinde büyüyen insanlar daha kolay adapte olur. mesela ebeveynleriniz ingiliz kökenli olup türkiye'de yaşıyorlarsa, siz de daha sonra ingiltere'ye gittiğinizde diğer türklerden daha kolay adapte olursunuz. çünkü o kültürü almışsınızdır. caz da bunun gibi. ailenizde cazla hobi olarak bile uğraşan birisi varsa siz de armoni konusunda diğer kişilerden bir adım daha ileri olursunuz. mesela paul mccartney'nin babası caz piyanisti olduğu için, adam rüyasında bile doğaçlama görüp uyandığında beste yapıyor.
kökenleri şamanistik olduğu için ben çok sevmem cazı. hatta theodor w. adorno da cazın faşist olduğundan bahseder. sebebini de cazı doğuran enstrümanların askeri bandolardan ıskartaya çıkartılmış olan enstrümanlar (saksofon, trompet, tuba, trombon vs) olmasına bağlar. yani caz çok kolay bir biçimde faşizmin müziği yapılabilir.
nazi almanyası'nda cazın yasaklanış sebebiyse, aslında nazilerin feodal almanya'ya ve feodal düzene duydukları özlemden ötürüdür. zira caz, şehir müziğidir.
fakat almanya, her ne kadar caz müziği yasaklasa da, caz müzik almanya'da yaşamaya devam etmiştir. sadece hot jazz yasaklara tâbi olup, cazın diğer türleri askeri orkestralarda; filmlerde; popüler müziklerde etkili olmaya devam etmiştir.
artık şehirleşmiş ve burjuvalaşmış birey için büyü kavramı da ortadan kalkmıştır. haliyle büyüyle bağlantısı olmayan burjuva birey için dans müziği kolayca marşa dönüştürülebilir. dans, hizaya getiren bir hareket olduğu ölçüde; marş eğilimi dansta en başından beri mevcuttur.
ayrıca caz, ritüel müziği olduğunu unutturmak ister. caz eşliğinde yapılan bir dansta adımların temposu, doğrudan cinsel ilişkiye atıfta bulunur. cazın ritmi, cinsel ilişkideki ritme benzer. böylece dans, cinsel tatmin bulmanın bir amacı olur. bir yandan da, dans aracılığıyla elde edilen cinsel tatmin sayesinde bakirelik idealine de saygı gösteriliri.
cinsellik, cazda kasten öne çıkartılır. cinsel birleşmenin sembolik temsili cazın içeriğidir ve caz bunu bir rüya olarak sunar. cazın rüya katmanı; filmlerde arzu fantezisi adı altında, bütün beylik nüktelerle tekrar tekrar ele alınan rüya katmanına benzer.
