yazılı olmayan sözlükçülük kurallarından birisine göre, girdilerde editler ahlaklı bir şekilde yapılmalıdır. sonradan girdide yazanları değiştirip, ilk hali oymuş gibi davranmak etik değildir. meta sözlük'te, hesap ayarları kısmında "girdi geçmişimi göster" seçeneğini aktif hale getirirseniz, sizler gibi aktif hale getirmiş yazarların girdi değişikliklerini görebilirsiniz. aktifleştirmezseniz göremezsiniz. dolayısıyla, bu opsiyonun olduğu bir sözlükte bu konuyu etik çerçevesinden tartışmak mantıklı olmayabilir. ama halen birçok sözlükte bu seçenek olmadığı için, bazı yazarlar açısından girdide yapılan değişikliği belirtmek alışkanlık haline gelmiştir.
girdide yazılan ufak tefek yazım yanlışlarını düzelttikten sonra altına "edit: imla", "edit: yazım yanlışı" filan yazıp yazmamak tercih meselesidir ve yazmamanın etik dışı tarafı yoktur bence. tabii girdide düzenleme yapınca altta iki tane tarih oluyor, bunu gören biri sizin imla hatalarını düzelttiğinizi anlamaz, "vay patates, değiştirmiş girdiyi" diye düşünebilir. ama bu tarz düşünceleri umursamıyorsanız dert etmenize gerek yok.
basit yazım ve imla yanlışları dışında, girdide yapılan anlamsal değişiklikleri ya da eklemeleri belirtmek yazılı olmayan bir kuraldır. birkaç örnek girdi ile durumu açıklamaya çalışacağım. girdi üstlerine yazdığım etik, etik değil notları tamamen kişisel fikrim olmakla birlikte, 16 yıllık bir sözlük okur-yazarlığı sonucu oluşan fikirlerdir.
örnek 1)
başlık: jack grealish girdinin ilk hali: "balon hücumcu. bundan skor katkısı bekleyen maviler daha çok bekler. bugün everton karşısında gol atabilirse tüm sözlüğe nude fotolarımı atacağım."
(jack grealish gol atar.)
*** etik değil:
girdinin son hali: "bugün gol atacak man. city kanadı. demişti dersiniz."
*** etik:
girdinin son hali: "balon hücumcu. bundan skor katkısı bekleyen maviler daha çok bekler. bugün everton karşısında gol atabilirse tüm sözlüğe nude fotolarımı atacağım.
edit: çok pis göt oldum. mesaj atıp durmayın lan, götüm kıllı, pişman olursunuz valla!"
örnek 2)
başlık: su girdinin ilk hali: "her koşulda 100 °C'de kaynar. "
altındaki girdi: "her koşulda 100 °C'de kaynamaz. atmosfer basıncı 1 atm olduğunda 100 °C'de kaynar. "
girdinin ilk hali: "kırmızı veya yeşil renkli bir meyve. "
altındaki girdi: "apple'ın logosu."
altındaki girdi: "yasak meyvedir."
altındaki girdi: "amasya'da bolca yetişir. "
***etik değil:
girdinin son hali:
"amasya'da bolca yetişen, kırmızı veya yeşil renkli olabilen meyve. yasak meyve olarak da bilinen meyve aynı zamanda apple cihazlarda da yerini almıştır. bir tanesi yaklaşık 60 kalori olan meyvede yaklaşık 13 gram karbonhidrat bulunur. C, A, K, B6 ve E vitaminlerini bulunduran elma sağlığa oldukça faydalıdır."
(bu girdiye alttaki girdilerden bilgileri ekleyerek, alttaki girdileri kural 4 kapsamına düşüren hiçbir ekleme etik olmaz.)
görüldüğü gibi belirtilmeyen edit, ileride girdiyi okuyan yazarları tamamen farklı bir fikirle karşı karşıya bırakmaktan tutun da alttaki yazarları töhmet altında bırakmaya kadar varan sorunlar yaratabilir. gerçi moderasyon her türlü durumda değişiklik geçmişini görebiliyor ama diğer yazarlar göremiyor.
bunlar dışında düzeltme amaçlı olmayan, cevap amaçlı editler vardır. bunlar eksi aldıktan sonra ya da alttaki girdide hoşa gitmeyen bir şey yazıldığında cevap verme amaçlı kullanılır. bu konunun etik tarafında girmeyeceğim ama yorum yazılabilen meta sözlük'te girdiyi cevap verme amaçlı kullanmak, girdinin bütünlüğünü boş yere bozmaktır.
bu başlık son kurtadam tarafından ukde olarak kaydedilmiştir.